Wojna w Ukrainie jest obecnie tematem najczęściej podejmowanym w polskich mediach. Warto jednak zauważyć, że, chociaż codziennie dochodzą do nas tragiczne, wstrząsające wydarzenia z frontu, wojna, która z reguły niszczy kulturę, tym razem, ironicznie, uświadomiła polskim czytelnikom, jak niewiele wiedzą na temat literatury kraju tak bliskiego nam nie tylko geograficznie, ale i historycznie czy kulturowo. Znaczna część Polaków, choć czuje ciekawość wobec literatury ukraińskiej i chciałaby nadrobić czytelnicze zaległości, nie wie jednak, od czego właściwie zacząć oraz jak i gdzie ukraińskie książki w ogóle znaleźć.
Nie potrzeba wiele
Dobrą wiadomością jest to, że wcale nie potrzeba znajomości języka ukraińskiego czy rosyjskiego, by móc się literaturą Ukrainy cieszyć. Pomimo jej dotychczasowej małej popularności, ale ze względu na jej unikalną wartość wiele mniej i bardziej znanych polskich wydawnictw udostępnia ją polskim czytelnikom w przekładach najlepszych i najbardziej cenionych polskich twórców. Państwowy Instytut Wydawniczy, wydawnictwo Czarne, Agora – od tych dużych, powszechnie cenione oficyn warto zacząć poszukiwania.
Wartościowych autorów nietrudno znaleźć!
Polski czytelnik jest w o tyle dobrej sytuacji, że literatura ukraińska jest bardzo zróżnicowana, więc każdy znajdzie coś dla siebie, i że książki ukazujące się w naszym kraju są wybierane z tych najlepszych. Poeci Serhij Żadan czy Mykoła Riabczuk, pisarka Marija Matios (laureatka prestiżowej nagrody im. Tarasa Szewczenki za swoją debiutancką powieść pt. Słodka Darusia), artysta i eseistka feministyczna Oksana Zabużko, Mychajło Kociubynski, Irena Karpa (bedąca zarazem wokalistką rockową!) czy słynny pisarz i reprortażysta Jurij Andruchowycz.
Jeżeli należysz do osób ceniących klasykę wspomniany już wyżej Taras Szewczenko, Iwan Kotlarewski (autor przełomowej trawestacji Eneidy), symbolistyczna poetka Łesia Ukrainka (przekładając na język ukraiński m.in. twórczość Adama Mickiewicza) czy związany z dawnym Lwowem pisarz Iwan Franko – związany towarzysko z Elizą Orzeszkową i Janem Kasprowiczem.
Dostępność
Dostępność twórczości współczesnych, wymienionych wyżej autorów nie powinna stanowić problemu, ich książki można znaleźć w najpopularniejszych internetowych księgarniach oraz w wielu bibliotekach. Nieco trudniej może być w przypadku autorów starszych: w tym wypadku niezwykle pomocne będą antykwariaty, serwisy typu allegro czy olx lub dobrze zaopatrzone, duże biblioteki, warto jednak zaznaczyć, że warto czasem trochę się wysilić, żeby potem móc się cieszyć unikalnym doświadczeniem czytelniczym.
Doświadczenie znane i nieznane
Literaturą ukraińską zdecydowanie warto się zainteresować. Pominąwszy już wspólne dziedzictwo historyczne i kulturowe Polaków i Ukraińców, współczesne pisarstwo rozwijające się (do niedawna bardzo prężnie) w tym kraju, może się wydać szczególnie dla nas dziwnie znane i nieznane zarazem. Wielu pisarzy kluczowych dla naszej literatury ujawniało w swojej twórczości wpływ, jaki miał na nich melancholijny, stepowy krajobraz ukraińskiej ziemi. Ale ta unikatowa atmosfera na artystów, w tym wypadku ukraińskich, wpływa i dziś, dlatego tym bardziej powinna cieszyć ich coraz większa i widoczna obecność na rodzimym rynku wydawniczym.
